Płace i ceny w XVI wieku
| Aby zrozumieć jak opłacalna była produkcja rolnicza ( szczególnie zbóż ) w XVI wieku należy zapoznać się z podstawowymi wiadomościami o cenach i płacach w omawianym okresie. |
TABELA I : CENY I PŁACE W XVI WIEKU. ( 1 ZŁ = 30 GROSZY ).
|
|||||
PŁACE
|
CENY
PRODUKTÓW ROLNYCH
|
||||
Funkcja
|
Okres
|
Płaca /
za
okres |
Data
|
Rodzaj
towaru
i miara |
Cena
|
robotnik
bez
kwalifikacji |
pocz.
XVI w.
|
1,5 gr.
/ d.
|
Pocz.
XVI w.
|
ćwiertnia 1 żyta
|
10 gr.
|
robotnik
bez
kwalifikacji |
kon.
XVI w.
|
3 gr. /
d.
|
1540
-1550
|
ćwiertnia
żyta
|
20 gr.
|
tragarz 2
|
1591 /
Gdańsk
|
4,5 gr.
|
1590
|
ćwiertnia
żyta
|
45 - 50
gr.
|
pasterz
wołów
|
1572
|
1 zł.
6gr. / r.
|
pocz.
XVI w.
|
ćwiertnia
pszenicy
|
12 - 13
gr.
|
dziewka
folwarczna
|
1525
|
1 zł 5
gr. / r.
|
kon.
XVI w.
|
ćwiertnia
pszenicy
|
ponad
50 gr.
|
cieśla
okrętowy 3
|
1578
|
7,5 zł
/ m.
|
1525 /
Kraków
|
koń /
sztuka
|
270 gr.
|
dworka 4
|
1525
|
1 zł 15
gr./ r
|
1550 /
Kraków
|
koń /
sztuka
|
480 gr.
|
podstarości 4
|
1525
|
10 zł /
r.
|
pocz.
XVI w.
|
para
butów
|
10 gr.
|
pisarz 4
|
1525
|
2 zł /
r.
|
1590
|
para
butów
|
20 gr.
|
właściciel
folwarku 5
|
1560 -
1570
|
186 zł
/ r.
|
1561
|
wół
roboczy
|
100 gr.
|
kmieć 6
|
1560 -
1570
|
30 zł /
r.
|
1561
|
gęś
|
2 gr.
|
OZNACZENIA : d - dzień, m - miesiąc, r - rok; kon. -
koniec, pocz. - początek
1 Ćwiertnia jednostka pomiaru masy - 133 -136 litrów lub 101 kg żyta. 2 Tragarz otrzymywał tę sumę za wniesienie 1 łaszta zboża ( około 2 ton ) na wysokość pierwszego piętra spichrza . 3 Cieśla okrętowy w Gdańsku. 4 Dworka - czyli przełożona żeńskiego personelu na folwarku. Podstarości i pisarz byli urzędnikami na większych folwarkach. Podane tutaj wynagrodzenia nie obejmują dodatkowych dochodów w postaci naturalnej ( np. zboże ) otrzymywanych od pracodawcy. 5 Mowa tutaj o przeciętnym szlachcicu, gospodarującym na około 3,5 łanowym majątku. Dochód netto. 6 Roczny szacunkowy dochód netto kmiecia z gospodarstwa jednołanowego. Dane za : Bogucka M., Gdańscy ludzie morza w XVI - XVIII w., Gdańsk 1984, s. 114; Ihnatowicz I., Mączak A., Zientara B., Żarnowski J., Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1988, s. 253; Wyczański A., Wieś polskiego odrodzenia, Warszawa 1969, s. 67, 68; |
|||||
Ceny i płace nawet na tym samym terenie mogły się znacznie
różnić - nawet o kilkadziesiąt procent np. w Gdańsku płace w XVI wieku były
zawsze wyższe ( do 15 % ). Dodatkowo w związku z tzw. rewolucją cen wszystkie
towary w XVI wieku znacznie drożały. By zrozumieć jaką wartość miały określone
kwoty płac trzeba je zawsze porównywać z cenami w tym samym rejonie państwa i w
tym samym czasie. Takie postępowanie nie jest możliwe w każdym wypadku np. z
powodu z braku źródeł. W tabeli powyżej zawarto pewne dane liczbowe, które mogą
pomóc zdobyć rozeznanie odnośnie wartości pieniądza w XVI wieku.
Komentarze
Prześlij komentarz