Technika uprawy i narzędzia - Bronowanie

W XVI wieku stosowano kilka typów bron. Najbardziej prymitywne były zbudowane z pnia drzewa. Rolę zębów pełniły wystające z nich resztki gałęzi. Bardziej skomplikowane - tzw. brony laskowe budowano ze skrzyżowanych ze sobą lasek. Do nich przywiązywano drewniane zęby. Często już można było spotkać bronę wykonaną z belek, w których osadzano zęby, w szczególnych wypadkach mogły zostać one wykonane z metalu.
Zabieg bronowania stosowany był ówcześnie bardzo często. Musiał bowiem uzupełniać orkę, która niezbyt dobrze spulchniała glebę. Dodatkowo służyło bronowanie likwidacji części chwastów na polu i przykryciu ziarna po siewie.



Anzelm Gostomski autor wydanego w 1588 roku dzieła o organizowaniu folwarków podkreślał rolę brony pisząc że :
 ,, Brona - pan rolej, bo na bronie wszystko zależy, której trzeba takiego czasu patrzyć, jako na sianie : bo choć rolą zorze, a z niej perzu nie wywlecze, tedy tam po oraniu nic."
( Powyżej fragment drzeworytu przedstawiający bronowanie za pomocą konia - być może z zastosowaniem brony żelaznej. Ilustracja pochodzi z pracy Piotra Crescentyna, O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków, Kraków 1571)
Cały drzeworyt przedstawiający bronowanie znajduje się w GALERII.

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

GALERIA : Chałupy chłopskie

Obraz
Drewniana chałupa chłopska z Kuzawki nad Bugiem. Ten rysunek z XIX wieku przybliża wygląd przeciętnej chałupy chłopskiej z XVIII w. Wcześniejsze budownictwo - z interesującego nas XVI wieku nie odbiegało specjalnie od spotykanego później na ziemiach polskich. Więcej informacji o domach chłopskich znajduje się na stronie :  Mieszkanie . ( Ilustracja z : Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. I, Warszawa 1972, s. 233 ).aupy chłopskie Drewniana chałupa zamieszkiwana najprawdopodobniej przez wiejskiego rzemieślnika, zajmującego się naprawą wozów ( tzw. stelmach ). Więcej informacji o rzemieślnikach jako mieszkańcach wsi znajduje się na stronie :  Podziałludności wsi . ( Ilustracja z : Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. III, Od XVI do połowy XVII wieku, pod red. A. Keckowej i D. Molendy, Wrocław 1978, s. 242 ; ilustracja ta to fragment sztychu z pierwszej połowy XVII w. ) Widoczna obok budowla może być zarówno chł...
Czytaj więcej

GALERIA : Bramy dworskie

Obraz
Brama dworska pojawiała się już w XVI wieku. Posiadały ją początkowo najbardziej zamożne dwory, ale z biegiem czasu się rozpowszechniła. Brama stała na głównym trakcie prowadzącym w stronę dworu - mogły się nad nią znajdować pomieszczenia służby. Miała charakter obronny i reprezentacyjny. ( Więcej informacji o dworach znajduje się na stronie :  Wygląd folwarku , warto zobaczyć :  galerię dworów . Obok brama z dworu w Paplinie ( zniszczona w okresie I wojny światowej ). ( Ilustracja z : Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. I , Warszawa 1972, s. 204 ). Prosta brama dworska z Miratycz. Wydaje się, że w XVI wieku jeśli dwór miał bramę to właśnie taką - bardziej skromną w porównaniu z bramą dworu pokazaną powyżej. ( Ilustracja z : T. Broniewski, Historia architektury dla wszystkich, Wrocław 1990, s. 408. )
Czytaj więcej

GALERIA: Dwory szlacheckie

Obraz
Drewniany dwór w miejscowości Wroceń na Podlasiu, zbudowany w 1787 roku - rysunek z XIX w. Charakterystyczną cechą tego dworu był ciekawy i dość nietypowy  .  Więcej informacji o wyglądzie dworów szlacheckich i ich wyposażeniu znajduje się na stronie :  Wygląd folwarku . ( Ilustracja z : Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. II , Warszawa 1972, s. 85 ). Drewniany dwór w Czarnożyłach prawdopodobnie z XVII - XVIII w. Rysunek uwypukla obronne elementy dworu - tzw. alkierze ( bokówki ), ,, narożne wyodrębnione części budowli, silnie występujące przed ściany zewnętrzne, kryte osobnym dachem ". Służyły one do polepszenia ostrzału na przedpolach dworu. Warto porównać z murowanym dworem z Szymbarku. ( Ilustracja z : T. Broniewski, Historia architektury dla wszystkich, Wrocław 1990, s. 408 ). Fasada dworu w Rogowie. Rysunek przedstawia stan z II połowy wieku XIX. Sam budynek dworu powstał w XVII lub XVIII w. Widać w nim ...
Czytaj więcej