Trójpolówka

W XVI wieku powszechnie obowiązującym sposobem uprawy ziemi była tzw. trójpolówka. Znana była już w średniowieczu, ale szerzej stosowano ją w czasach nowożytnych. Ze względu na układ pól ( zobacz ilustrację niżej ) musieli się do niej dostosować wszyscy gospodarze zarówno kmiecie jak i pan folwarku, ponieważ ich grunty były ze sobą pomieszane . Pola użytkowane przez chłopów i folwark dzielone były na trzy części ( stąd nazwa trójpolówka ). Trójpolowa uprawa ziemi polegała na obsiewaniu zbożem dwóch kawałków ziemi i ugorowaniu ( nie uprawianiu ) trzeciego. Pierwsze pole obsiewano zbożem ozimym, drugie pole zbożem jarym, trzecie stanowił ugór. Po trzech latach cały cykl się zamykał - każde pole przeszło przez trzy fazy uprawy. Było to do tego stopnia istotne, że szlachcic wydzierżawiając swój majątek czynił to zazwyczaj na trzy lata.

Od zasady trójpolowej próbowano w XVI wieku odchodzić. Grunta dzielono na większą ilość kawałków i uprawiano więcej roślin. Mogło się zdarzyć, że gospodarz ( pan folwarku ) likwidował ugór. Zyskiwał przez to powiększenie plonów, tyle że krótkotrwałe - ponieważ taka gospodarka ziemią powodowała jej wyjałowienie. Wielkość produkcji szybko się zmniejszała - oczywiście na lepszych glebach wolniej. Czasami starano się na ugorowanym polu uprawiać konopie i rzepę. Ogólnie mówiąc chłopi i szlachta dążyli w omawianym okresie do wykorzystania wszelkich nieużytków. Folwark szlachecki dysponował znacznymi terenami blisko centrum osady.

Plan wsi Owieczki. Dobrze widać na nim rozplanowanie gruntów przy uprawie trójpolowej.