Ubiór

Rodzaj posiadanej przez chłopów odzieży związany był z poziomem ich ogólnej zamożności. Można więc przyjąć, iż najlepiej ubrani pod względem jakości materiału byli kmiecie, a najgorzej ludzie luźni i komornicy. ( Wytłumaczenie tych pojęć na stronie : Podział ludności wsi ). 
Ogólnie strój chłopski charakteryzował się następującymi cechami:
  1. Oszczędnym zużyciem materiału.
  2. Prostym wykrojem - zdecydowanie mniej skomplikowanym niż stosowany w strojach szlacheckich .
  3. Zastosowanym materiałem - najczęściej było to płótno lub wełna w kolorze naturalnym.


Część zamożnych chłopów posiadała odświętne ubrania wykonane z zagranicznych tkanin. Spotkać się można z częstym używaniem obuwia skórzanego. W inwentarzach ( spisach ) dobytku chłopskiego wymienione są liczne koszule. Analizując zagadnienie stroju chłopskiego ( i stroju w ogóle ) trzeba pamiętać o jego zregionalizowaniu - inaczej ubierali się np. Kozacy. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na wygląd stroju był również klimat. W źródłach ikonograficznych z XVI wieku widać stosowanie przez chłopów dawnego ubioru : koszuli przepasanej pasem i portek. Często pojawia się jednak kaftan i sukmana - sięgające połowy ud ubranie o szerokich rękawach z charakterystycznym kołnierzem wyciętym wokół szyi i przepasywane pasem ( zobacz drzeworyt obok ). Spodnie przeważnie zawsze były obcisłe. Chłopi nosili obuwie wykonane ze skóry ( wysokie buty ), chodaki, oraz buty wykonane z pilśni owczej. Chłopki i dzieci latem chodziły boso. Para butów w początkach XVI wieku kosztowała 10 groszy - porównaj to z płacami. Za nakrycie głowy służyły : kapelusz - filcowy z uniesionym rondem, lub pleciony słomiany, czapki wełniane, czapki przypominające rogatywki i inne. Ubranie kobiece najczęściej wykonane było z płótna w kolorze białym ( długie spódnice i obcisłe koszule ). Nakrycie głowy stanowiła chusta.

( Na ilustracji powyżej chłopski strój zapewne o bardziej odświętnym charakterze i należący do zamożnego mieszkańca wsi. Ten fragment drzeworytu pochodzi z pracy Jana z Koszyczek, Rozmowy, które miał Salomon z Marchołtem, Kraków 1521 ).

Stroje chłopskie zobaczyć można przeglądając inne części tej witryny np. Produkcję roślinną lub liczne drzeworyty w GALERII.

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

GALERIA : Chałupy chłopskie

Obraz
Drewniana chałupa chłopska z Kuzawki nad Bugiem. Ten rysunek z XIX wieku przybliża wygląd przeciętnej chałupy chłopskiej z XVIII w. Wcześniejsze budownictwo - z interesującego nas XVI wieku nie odbiegało specjalnie od spotykanego później na ziemiach polskich. Więcej informacji o domach chłopskich znajduje się na stronie :  Mieszkanie . ( Ilustracja z : Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. I, Warszawa 1972, s. 233 ).aupy chłopskie Drewniana chałupa zamieszkiwana najprawdopodobniej przez wiejskiego rzemieślnika, zajmującego się naprawą wozów ( tzw. stelmach ). Więcej informacji o rzemieślnikach jako mieszkańcach wsi znajduje się na stronie :  Podziałludności wsi . ( Ilustracja z : Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. III, Od XVI do połowy XVII wieku, pod red. A. Keckowej i D. Molendy, Wrocław 1978, s. 242 ; ilustracja ta to fragment sztychu z pierwszej połowy XVII w. ) Widoczna obok budowla może być zarówno chł...
Czytaj więcej

GALERIA: Dwory szlacheckie

Obraz
Drewniany dwór w miejscowości Wroceń na Podlasiu, zbudowany w 1787 roku - rysunek z XIX w. Charakterystyczną cechą tego dworu był ciekawy i dość nietypowy  .  Więcej informacji o wyglądzie dworów szlacheckich i ich wyposażeniu znajduje się na stronie :  Wygląd folwarku . ( Ilustracja z : Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. II , Warszawa 1972, s. 85 ). Drewniany dwór w Czarnożyłach prawdopodobnie z XVII - XVIII w. Rysunek uwypukla obronne elementy dworu - tzw. alkierze ( bokówki ), ,, narożne wyodrębnione części budowli, silnie występujące przed ściany zewnętrzne, kryte osobnym dachem ". Służyły one do polepszenia ostrzału na przedpolach dworu. Warto porównać z murowanym dworem z Szymbarku. ( Ilustracja z : T. Broniewski, Historia architektury dla wszystkich, Wrocław 1990, s. 408 ). Fasada dworu w Rogowie. Rysunek przedstawia stan z II połowy wieku XIX. Sam budynek dworu powstał w XVII lub XVIII w. Widać w nim ...
Czytaj więcej

GALERIA : Bramy dworskie

Obraz
Brama dworska pojawiała się już w XVI wieku. Posiadały ją początkowo najbardziej zamożne dwory, ale z biegiem czasu się rozpowszechniła. Brama stała na głównym trakcie prowadzącym w stronę dworu - mogły się nad nią znajdować pomieszczenia służby. Miała charakter obronny i reprezentacyjny. ( Więcej informacji o dworach znajduje się na stronie :  Wygląd folwarku , warto zobaczyć :  galerię dworów . Obok brama z dworu w Paplinie ( zniszczona w okresie I wojny światowej ). ( Ilustracja z : Z. Gloger, Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. I , Warszawa 1972, s. 204 ). Prosta brama dworska z Miratycz. Wydaje się, że w XVI wieku jeśli dwór miał bramę to właśnie taką - bardziej skromną w porównaniu z bramą dworu pokazaną powyżej. ( Ilustracja z : T. Broniewski, Historia architektury dla wszystkich, Wrocław 1990, s. 408. )
Czytaj więcej